World’s No. 1 media converter suite provides the best and most fully-featured multimedia solutions
All-inclusive media converter toolbox provides multiple solutions between up to 1080P videos, DVD, Blu-ray, online videos, audios and photos, with astonishing bonus features.
Convert online videos, HD/SD video, DVD and audios to more than 180 formats for iPhone, iPad, Galaxy S series, HTC New One, Xperia series, etc.
Burn video to DVD & Blu-ray content with over 40 models of disc menu and templates preset.
Copy DVD movies to computer or blank disc, directly back up ISO file onto disc, supporting 1:1 duplication, movie-only backup, etc.
Download and convert videos from online video sharing sites like YouTube, Facebook, VEVO, Veoh, etc.
Create photo slideshows and burn photo slideshow to Blu-ray/DVD.
Create 3D movies with up to 6 different 3D effects available, edit disc menu and video effects.
Lý do chọn đề tài 1.1. Xuất phát vai trò quan trọng của công tác bồi dưỡng học sinh giỏi
Chúng ta đang ở những năm đầu của thế kỷ 21, giữa kỷ nguyên của thời đại
bùng nổ thông tin với nền kinh tế tri thức. Trước sự phát triển của thế giới, ngành
giáo dục Việt Nam đang mang trên vai một trọng trách nặng nề, cần có những bước
phát triển đúng hướng và nhảy vọt để tạo ra được nguồn nhân lực trình độ và hàm
lượng chất xám cao, đó là yêu cầu cấp bách của đất nước nhằm đáp ứng các yêu cầu
trong nước và hội nhập quốc tế. Báo cáo của Ban chấp hành TW toàn quốc lấn thứ IV
đã chỉ rõ “Nâng cao chất lượng giáo dục nhằm mục tiêu hình thành và phát triển nhân
cách XHCN của thế hệ trẻ, đào tạo đội ngũ lao động có văn hóa, có kỹ thuật và giàu
tính sáng tạo, đồng bộ về ngành nghề, phù hợp với phân công lao động của xã hội”. 1.2. Xuất phát từ thực trạng trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi cấp THCS
Thực tế cho thấy rằng, nền giáo dục có ảnh hưởng rất to lớn đến sự hình thành
và phát hiện nhân tài của quốc gia. Các trường THCS là bước khởi nguồn, nơi phát
hiện và đào tạo nhân tài cho đất nước. Vì nhân tài không chỉ là những những phẩm chất
bẩm sinh mà cần phải được bồi dưỡng, tạo điều kiện để các em phát huy được tối đa
phẩm chất và thiên hướng đó ngay trong quá trình học tập ở nhà trường phổ thông,
trong đó cấp THCS là giai đoạn rất bản lề. 1.3. Xuất phát từ công tác bồi dưỡng học sinh giỏi cấp THCS của môn Sinh học
Trong chương trình Sinh học cấp THCS lượng kiến thức được đưa ra khá
nhiều nhưng chỉ dừng lại ở mức thông hiểu là chính, công tác bồi dưỡng học sinh
giỏi là công tác giáo dục có tính mũi nhọn đào tạo chất lượng cao của mọi cấp học.
Thực tế cho thấy việc bồi dưỡng học sinh giỏi thường chú trọng ở một số điểm:
- Phát hiện và lựa chọn học sinh, thành lập đội tuyển.
- Tìm phương pháp bồi dưỡng phù hợp và hiệu quả.
Phát hiện và chọn nhân tố thường được tiến hành ngay từ năm lớp 8, nhờ đó
người giáo viên có thể lập một kế hoạch và chiến lược cho việc bồi dưỡng học sinh
giỏi, đồng thời bước đầu tạo cho các em sự định hướng và hứng thú đối với môn
Sinh học
Bên cạnh việc phát hiện và chọn nhân tố, việc lựa chọn nội dung, tìm phương
pháp bồi dưỡng có tính quyết định đối với chất lượng đội tuyển. Trong đó nội dung,
bài tập phần môi trường và hệ sinh thái là một trong những nội dung trọng tâm thi
2
lựa chọn và phát hiện những học sinh có năng khiếu môn Sinh học, cũng là nguồn
học sinh giỏi cho cấp học tiếp theo.
Sinh học là môn học đặc thù có những tính chất rất riêng trong phương pháp
nhận thức và phương pháp dạy học, đòi hỏi người giáo viên sinh học phải có những
năng lực và kỹ năng đặc thù tương ứng. Đặc biệt, với công việc dạy và bồi dưỡng
học sinh giỏi môn sinh học lớp 9, đỏi hỏi người giáo viên cần có trình độ, không chỉ
chuyên môn sâu mà còn cần có khả năng sư phạm tốt, đòi hỏi sự chịu khó, tìm tòi
và sự nhạy bén trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi. Tuy nhiên hiện nay, không
phải bất kì giáo viên nào khi mới vào nghề hay khi giảng dạy cũng đáp ứng được
những điều này, đa số giáo viên ôn Sinh học cấp THCS còn gặp nhiều khó khăn,
lúng túng, con đường thực hiện còn mang tính tự phát, dựa vào kinh nghiệm là
chính. Mặt khác, ở cấp THCS chưa có chương trình, tài liệu do cấp quản lý quy
định chính thức mà chủ yếu do sự tìm tòi và tự biên soạn nội dung bồi dưỡng của
giáo viên các trường. Do đó công tác bồi dưỡng học sinh giỏi gặp những khó khăn, hạn chế nhất định. Để tháo gỡ phần nào những khó khăn ấy và nhằm đáp ứng được
yêu cầu bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi môn Sinh học với nội dung quan trọng
của phần sinh thái học, tôi chọn đề tài luận văn là: “Xây dựng chuyên đề bồi dưỡng học sinh giỏi phần Sinh thái học – Sinh học 9”
Việc sử dụng câu hỏi (CH), bài tập (BT) trong dạy học đã và đang đƣợc các giáo viên thƣờng xuyên sử dụng nhƣng không ít giáo viên còn lúng túng, chƣa có cơ sở khoa học trong cách đặt câu hỏi, ra bài tập. Vì vậy, CH -BT đƣợc đƣa vào sử dụng còn vụn vặt, quá dễ hoặc quá khó, nhiều khi chƣa rõ vấn đề cần hỏi… Do đó chƣa phát huy đƣợc tính tích cực, chủ động, sáng tạo, hứng thú học tập của học sinh. Các CH – BT đƣợc sử dụng để dạy học chủ yếu chỉ hình thành dựa trên kinh nghiệm cá nhân, mang tính cá thể, chƣa có hệ thống hoàn chỉnh. Nếu cứ tiếp tục cách dạy và học thụ động nhƣ thế, giáo dục sẽ không đáp ứng những yêu cầu mới của xã hội và sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nƣớc, phải đối mặt với nguy cơ tụt hậu. Sự cạnh tranh trí tuệ đang đòi hỏi đổi mới giáo dục, trong đó có sự đổi mới căn bản về phƣơng pháp (PP) dạy và học..
Nhiệm vụ phát huy tính tích cực của học sinh ngày càng trở nên cấp bách. Câu hỏi, bài tập mã hoá các nội dung sách giáo khoa (SGK), kích thích, định hƣớng nhận thức của học sinh, giúp học sinh định hƣớng nghiên cứu SGK, định hƣớng quá trình củng cố, hoàn thiện, kiểm tra kết quả học tập của
mình. Hơn nữa, dù có sử dụng phƣơng pháp dạy học tích cực nào, phƣơng tiện dạy học truyền thống hay hiện đại nào, hình thức tổ chức dạy học nào thì cũng không thể thiếu công cụ dạy học thiết yếu đó là câu hỏi, bài tập. Câu hỏi, bài tập không chỉ là công cụ dạy học của ngƣời thầy mà còn là động lực học tập của học trò, hƣớng dẫn cách tự học cho học sinh đồng thời qua đó rèn luyện năng lực tƣ duy sáng tạo và xử lý linh hoạt cho ngƣời học. Năm học 2008 – 2009, sách giáo khoa Sinh học 12 mới bắt đầu đƣợc áp dụng trên toàn quốc. Sinh thái học- một phần có nội dung tƣơng đối khó nhƣng kiến thức mà nó cung cấp lại có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
Sử dụng câu hỏi, bài tập nhƣ thế nào cho có hiệu quả trong giảng dạy nội dung sinh thái học ở trƣởng phổ thông là vấn đề cần đƣợc quan tâm. Để nâng cao đƣợc chất lƣợng dạy học phần Sinh thái học tôi chọn đề tài: “Xây dựng và sử dụng câu hỏi - Bài tập để dạy phần Sinh thái học lớp 12 THPT” làm đề tài nghiên cứu.